Uwe heiligheid,

Hoewel de kans dat u dit leest nog kleiner is dan dat de Nederlandse wielrenner Tom Dumoulin de Ronde van Italië wint, schrijf ik u toch maar.

Afgelopen week was u weer eens in het nieuws, ook in ons land. Zo maakte de website van De Telegraaf, een medium dat niet zo vaak schrijft over religieuze aangelegenheden, melding van u. Laat ik om te beginnen de kop van het bericht dat De Telegraaf aan u wijdde met u delen: ‘Brussel richt sanctiepijlen op steenrijke Russische kerkbaas en Rolex-drager Kirill’. Om volledig te zijn, voeg ik daar nog aan toe wat er in rode letters boven die kop stond: ‘Wie is deze oorlogshitser en homohater?’

Dat gaat dus over u. Ik weet niet wat ik het ergste zou vinden: homohater worden genoemd of oorlogshitser. Allebei even vernederend, denk ik.

Volgens het artikel wordt u ‘na een hele rits oligarchen, politici en legerleiders’ (fijn gezelschap) doelwit van EU-sancties. U zou niet meer naar Europa kunnen reizen en uw buitenlandse tegoeden zouden worden bevroren. Heeft u die trouwens? Dat neem ik u niet kwalijk hoor. Trouwens: uw ‘collega’ (mag ik hem zo noemen?) paus Franciscus heeft volgens mij geen geld op buitenlandse banken staan, maar over de financiële handel en wandel van de Heilige Stoel valt ook wel wat te zeggen. Om met Jezus Christus te spreken: ‘Als u volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis, verkoop alles wat u bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zult u een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg Mij.’(Mattheüs 21 vers 19).

Maar goed. Het Amerikaanse Forbes Magazine berichtte dat u puissant rijk bent. In 2006 werd uw vermogen geschat op 4 miljard dollar, aldus Deutsche Welle. Mijn hemel, 4 miljard dollar. Helemaal van uzelf. Maar misschien klopt dat helemaal niet. Dan zet ik het in een volgende column recht. Dat geldt ook voor de bewering dat u een Rolex-horloge heeft ter waarde van 30.000 dollar. Op een foto die uw eigen kerk verspreidde, was het ‘klokje’ (citaat Telegraaf) weggewerkt, ‘maar in een weerspiegeling op een glimmend tafelblad was het peperdure uurwerk nog te zien’.

Levensgevaarlijk die glimmende tafelbladen, of je nu kerkleider bent of president van de Russische Federatie.

De woede van de EU geldt natuurlijk uw houding ten opzichte van de inval van uw land in Oekraïne. U sprak in de eerste weken van de oorlog uw afschuw uit over westerse waarden en noemde de militaire operatie tegen uw buurland een ‘geestelijk gevecht’ tegen landen die, zoals Oekraïne, homorechten respecteren. Ach, wat ga ik op dit soort momenten toch verlangen naar een eindeloze stoet boten vol met vrolijke lhbti+’ers die door de grachten van Amsterdam vaart. (Kom gerust een keer naar ons land, als het weer mag. Er wordt veel voor u gebeden in de kerken van onze hoofdstad.)

U geldt als de religieuze steunpilaar van Poetins politiek. En dat wringt misschien wel meer dan een Rolex of die 4 miljard. Paus Franciscus, ik noemde hem al, was behoorlijk kritisch over u. Heeft u dat meegekregen? In een interview met een Italiaanse krant vertelde hij over het Zoom-gesprek met u. “De eerste twintig minuten las hij me alle rechtvaardigingen voor de oorlog voor. Ik luisterde en zei: ‘Ik begrijp hier niets van. Broeder, wij zijn geen staatsklerken, wij mogen de taal van de politiek niet gebruiken, maar wel die van Jezus. Wij zijn herders van hetzelfde heilige volk van God. Daarom moeten we de weg van de vrede zoeken, het wapengekletter stoppen.’ De patriarch kan niet de misdienaar van Poetin worden.”

Au! ‘Misdienaar van Poetin’ worden genoemd. ‘Koorknaap’ was ook een mogelijke vertaling geweest. Maar, uwe heiligheid, het is nog niet te laat. Uw kerk heeft zo veel goeds in zich. De wijze waarop uw kerk in de liturgie het onzichtbare goddelijke mysterie viert, is ongeëvenaard. Uw kerk doet zo veel voor de gewone Rus, die arm is of op een andere manier de weg is kwijtgeraakt. Uw kerk is uiteindelijk ook instrument van vrede, van Zijn vrede.

Op 9 mei viert uw land de zege op de nazi’s. Het lijkt me een geschikt moment voor u om in een toespraak een aantal dingen recht te zetten en te laten zien dat u daadwerkelijk boven al die staatsklerken staat.

Deze column verscheen eerder in Trouw van zaterdag 7 mei 2022.