Op de dag dat er in Den Haag een hoop opwinding was over uitgelekte notulen en opnieuw geschonden vertrouwen, had ik met Leo van Dijck afgesproken in Smakt. Dat ligt in Noord-Limburg, vrijwel op de grens met de provincie Noord-Brabant. We zouden elkaar zien bij de kapel in Smakt die is toegewijd aan Sint-Jozef. Om hem was het mij te doen.

Het zal u misschien ontgaan zijn, maar paus Franciscus heeft 2021 uitgeroepen tot het jaar van Sint-Jozef. Hiermee wil de paus het beschermheerschap van de ‘voedstervader’ van Jezus benadrukken. Hij denkt daarbij ook aan allen die juist tijdens de pandemie blijven zorgen voor de mensen die aan hen zijn toevertrouwd.

Ik had begrepen dat in Smakt, waar zich het enige Jozefheiligdom van ons land bevindt, vanwege dat themajaar allerlei festiviteiten worden georganiseerd. Leo van Dijck (71) is namens de parochie verantwoordelijk voor het heiligdom, lees de Sint-Jozefkapel. Als wij elkaar ontmoeten, zie ik meteen dat op zijn linkerrevers een draagspeldje prijkt van het beeld van Jozef met Jezus als kind. Eigenlijk, geeft Leo toe, had hij liever gezien dat de paus even had gewacht met het Jozefjaar tot na de pandemie, maar ze vieren het themajaar in Smakt van harte mee. “Naast de speldjes hebben we ook een mooie vlag laten maken met Sint-Jozef erop. Die kost 25 euro.”

Dé antiheld van deze tijd

De draagspeldjes, de vlaggen, alsook beelden in allerlei formaten van Sint-Jozef zijn verkrijgbaar bij het naast het heiligdom gelegen café-restaurant ’t Pelgrimshuis, waar je in deze dagen terechtkunt voor coffee to go en afhaalmaaltijden. “We hebben het geluk dat we aan de route van het Pieterpad liggen: 80 procent van onze bezoekers is wandelaar. Iedereen is welkom.”

Eigenlijk weten we niet veel over Sint-Jozef, moet Leo toegeven. “In het evangelie vind je maar weinig informatie over hem en helemaal niets over wat hij heeft gezegd of gedacht. Hij is altijd op de achtergrond gebleven en heeft voorrang gegeven aan Jezus, zijn zoon – eigenlijk zijn stiefzoon – en diens moeder.”

Een dienstbare man dus, bij wie bescheidenheid en het vermogen het eigen ego opzij te zetten voor een hoger doel de boventoon voerden. Eigenschappen die niet automatisch worden toegedicht aan de moderne man. Dat maakt Sint-Jozef misschien wel tot dé antiheld van deze tijd. Daarnaast is hij de patroon van een gelukkige levensstaat, van het christelijk huisgezin en van een zalige dood. Kortom: Sint-Jozef is in staat jouw kwaliteit van leven én sterven te verhogen.

We lopen de kapel in. “We kunnen hier ondanks de coronamaatregelen prima vijftien mensen kwijt”, zegt Leo. Ik herken in de apsis het beeld van Jozef en de kleine Jezus. Leo komt hier bijna elke dag en niet alleen om het offerblok te legen. Hij vindt rust bij Sint-Jozef. “Als je hier zit, overvalt je in feite de stilte. Dan denk ik aan alle goede dingen die er zijn, soms aan de slechte dingen.” Af en toe legt Leo ook gevoelige zaken aan Sint-Jozef voor en niet zelden wordt zijn gebed verhoord. Waar het dan over gaat, wil hij niet zeggen. “Maar er gebeuren hier bijzondere dingen.”

Speler op de woningmarkt

Zo blijkt Sint-Jozef ook een speler op de woningmarkt te zijn. “Een jaar of dertien geleden, toen we midden in de bankencrisis zaten en er bijna geen huizen werden verkocht, kwam iemand hier met het idee dat als je een Jozefbeeld op zijn kop bij de voordeur in de tuin begroef, je binnen no time je huis kwijt was. Het werkte.”

Ten slotte laat Leo mij nog een reliekhouder zien met daarin een minuscuul stukje stof. “Dat is afkomstig van de mantel van Sint-Jozef, als ik het tenminste moet geloven. Maar het staat er wel op.”

We nemen buiten afscheid. Op een bankje niet ver van de kapel rusten twee wandelaars uit in de zon. “Er komen hier nog altijd zo’n vijftienduizend bezoekers per jaar, onder wie steeds meer jongeren”, vertelt Leo nog. “Jozef helpt je namelijk ook aan een vrijer als het moet.”

Hij is werkelijk van alle markten thuis.

Mocht er nou in Den Haag nóg meer vertrouwen geschonden worden, mocht de formatie nóg ingewikkelder worden en mocht Herman Tjeenk Willink niet in staat blijken om zijn ideeën aan de verschillende fractieleiders te verkopen, dan kan hij natuurlijk altijd nog een Jozefbeeld ondersteboven in zijn tuin begraven.

Zul je zien dat er binnen no time een nieuw kabinet is.

Deze column verscheen eerder in Trouw van 24 april 2021